dilluns, 18 de febrer del 2013

De artibus ingenuis



In Artis Amatoriae libro secundo Ovidius poeta nos, magistri Amoris discipulos, docet nonnullis consiliis quomodo amorem puellae iam captae servare possimus. Praeter hae consilia explanatur qualem virum esse amanti deceat. His enim versibus poeta monet nos colere artes quae ingenuae nuncupantur atque duas linguas discere, scilicet Graecam Latinamque (Artis amatoriae libri II versus 120-1):
Nec levis ingenuas pectus coluisse per artes
    cura sit et linguas edidicisse duas.
Sine enim dubio ingenuas artes coli valde utile est ita, ut quaeque puella nos miretur. Nam pleraeque feminae virum urbanum quam rusticum malunt. Ingenuae enim artes sunt quas tantum homines praestantes colunt et si has coles, homo bonus videris. Quamobrem quoque linguas Latinam Graecamque disci usui discipulorum poetae Amoris est, nam viri qui has linguas callent a feminis valde urbani videntur. Fortasse enim si in taberna quadam puella nos rogat (Hispanice modo): "Utrum studes an laboras?", ei respondere possumus: "Graece et Latine loquor!". Si quidem Ovidius noster recte hae consilia scripsit, quicumque linguas antiquorum colat plerasque puellas capere poterit.

Hae omnia igitur ita esse una cum Ovidio poeta sentior, sed multa et alia afferunt, mea sententia, prae amoris praestantiam hae artes quae ingenuae vel liberales appellantur.

Primum igitur, ut quae praeferant artes ingenuae sciamus, a nobis discrimen earum faciendumst. Quae sunt hae artes? Quales sunt? Artes enim ingenuae eae quae in rhetorica et litteris et philosphia versantur esse mihi videntur. Ergo bene dicendi atque scribendi ars et maxima cura opera scriptorum legendi et quaestiones quas philosophi quaestae sunt sciscitandi ingenuae sunt. Has enim artes non modo ad puellas capiendas et servandas, sed ad alia excelsia utiles esse omnibus satis constat. Nam quis ignorat Plato ille per suam philosophiam amorem feminarum non quaereret, sed bonum et scientiam adipisci; sive Homerus haud probationem puellarum, sed immortalitatem operis suae; sive Isocrates haud puellis, sed omnibus civibus persuaderi? Discrimine earum artium facto, ab omnibus utilia harum videntur, nam omnes qui paucum sapientiae cupiditatis habent quae hi viri docti nobis afferrent iam satis noscunt.

Itaque recte, ut opinor, Ovidius hos versos scripsit (potes enim conari puellas vel pueros in tabernis nocturnis capere artem tuam linguas antiquorum colendi exhibendo; si autem hoc impetras, dic nobis quo modo!). Multa tamen et alia ex artibus ingenuis ita exsistunt, ut a nobis capiendumst. Nam utilitatem earum aeternam esse, haud caducam sicut probationem publicam vel multarum puellarum, censeo. Quadecausa has artes ad excelsia colendas esse sentior, si aliquo aeterni operam dare volemus.